Σύλλογος Γονέων // Κάτι σαν ημερολόγιο /5

Ένας δυναμικός άνθρωπος είναι κέρδος για την κοινότητα;
Είναι άγνωστο κατά πόσο ένας δυναμικός άνθρωπος μπορεί να αποδειχθεί ωφέλιμος για την κοινότητα, και κατά πόσο καταστροφικός. Κάτι τέτοιο έχει να κάνει με ποιοτικά χαρακτηριστικά της προσωπικότητας κάθε ανθρώπου τα οποία αφορούν την ιδιοσυγκρασία και την γενικότερη παιδεία του.
Μια κοινότητα δεν μπορεί έυκολα να διαβλέψει αυτά τα χαρακτηριστικά ενός ανθρώπου, ούτε και πως αυτά θα εξελιχθούν μέσα στον χρόνο. Μπορεί όμως, βασιζόμενη στους δημορατικούς θεσμούς και την υπάρχουσα εμπειρία να προστατεύεται σε κάθε περίπτωση από την αυθαιρεσία και να αξιοποιεί τους δυναμικούς ανθρώπους προς όφελός της, αντί να αφήνει περιθώρια να συμβαίνει το αντίθετο.

Ο δυναμισμός ενός ανθρώπου, ακόμα και όταν κινείται στην κατεύθυνση της προσφοράς προς την κοινότητα, δεν είναι ασυνήθιστο να παρεμποδίζει, ακόμα και άθελά του, την ανάπτυξη του δυναμισμού της ομάδας. Μια κοινότητα η οποία εξαρτάται από την όποια ευεργεσία ενός ανθρώπου ή μιας μικρής ομάδας ανθρώπων, ατονεί στο σύνολό της και δεν διαμορώνει πολιτισμικές υποδομές για την επίλυση προβλημάτων και την συνέχισή της όταν αυτοί οι άνθρωποι απουσιάσουν.
Με αυτόν τον τρόπο οι δυναμικοί άνθρωποι λειτουργούν σε βάρος της ανάπτυξης κοινοτικού πολιτισμού και πολύ περισσότερο, σε βάθος χρόνου λειτουργούν υπέρ της απαξίωσης και της διάλυσης των κοινοτικών θεσμών.

Μια ακόμα πιο δυσάρεστη συγκυρία, επίσης καθόλου ασυνήθιστη, είναι αυτή κατά την οποία ένας δυναμικός άνθρωπος αντιλαμβάνεται τους λιγότερο δυναμικούς ανθρώπους με τρόπο υποτιμητικό και απαξιωτικό. Μέσα από μια τέτοια νοοτροπία, σταδιακά, καταργείται η έννοια της αλληλεπίδρασης και του αλληλοσεβασμού και οι σχέσεις διαμορφώνονται μέσα σε ένα πλαίσιο χρηστικότητας και επιβολής.
Σε αυτές τις συνθήκες, αργά ή γρήγορα, οι αξιοπρεπείς, δημιουργικοί άνθρωποι απογοητεύονται και αποστασιοποιούνται αφήνοντας το πεδίο ελεύθερο στον δυναμισμό και την αυθαιρεσία των ευεργετών και όσων (στις περιπτώσεις ειδικά όπου υφίσταται ωφελιμικό διακύβευμα) αποτελούν την όποιου είδους ακολουθία.

Η στοιχειώδης άμυνα μιας κοινότητας απέναντι σε τέτοιες συμπεριφορές είναι, καταρχήν, η τήρηση των θεσμοθετημένων δημοκρατικών κανόνων. Για παράδειγμα, το καταστατικό ενός συλλόγου αποτελεί ένα μικρό σύνταγμα, το οποίο φέρει την εμπειρία του αιτήματος για δημοκρατία, και δεν ευσταθεί να παρακάμπτεται και οι κανονισμοί του να ατονούν χάρη κάποιας βολικότητας, συνήθειας ή αυθαίρετης παράδοσης.

Η ουσιαστική άμυνα όμως, απένταντι στην επιβολή ενός μη δημοκρατικού πολιτισμού, είναι οι διεργασίες μέσα από τις οποίες, όσο το δυνατόν περισσότερα μέλη της κοινότητας έχουν την δυνατότητα να εκφράζουν τον λόγο τους και να αναπτύσσουν την δημιουργικότητά τους.
Κάτι τέτοιο μπορεί να εξασφαλίζει η λειτουργία μικρών ομάδων μέσα στις οποίες οι σχέσεις που αναπτύσσονται είναι προσωπικές και σε βάση ισοτιμίας.